บนโลกนี้มีวิธีการสร้างเส้นทางในตัวเองหาเงินหลากหลายรูปแบบมากและหนึ่งในอาชีพที่คนไทยในยุคปัจจุบันนี้กำลังให้ความสนใจเป็นอย่างมากก็คืออาชีพ creator หรือนักสร้างสรรค์เนื้อหา ซึ่งก็สามารถแตกแขนงออกไปได้อีกหลายสาย แต่สายที่กำลังฮิตมากๆในหมู่คนรุ่นใหม่กลุ่มใหญ่ของโลกก็คือสาย YouTube วีดีโอทั้งหมดที่ออนไลน์อยู่บนเว็บไซต์ YouTube ที่คุณทั้งหลายใช้เวลาอยู่นั่นแหละนั่นคือรายได้ของเจ้าของคลิปทั้งนั้น โดยเส้นทางรายได้ที่จะไหลเข้านั้นส่วนใหญ่เกิดจากสารช่องทางได้แก่
1. รายได้จากโฆษณา adsense ทั้งแบนเนอร์โฆษณาหรือวีดีโอโฆษณาที่เปิดให้คุณดูก่อนเข้าคลิปและระหว่างคลิป ซึ่ง Youtube กับ Creator ผู้อัพโหลดคลิปวีดีโอขึ้นไปจะแบ่งรายได้กันอย่างยุติธรรม
2. รายได้จากการขายสินค้าของตัวเองลงในช่องของตัวเองซึ่งทาง YouTube ก็สนับสนุนให้เราหาสินค้าของตัวเองมาขายในช่องของตัวเองด้วยซ้ำ ถึงขนาดมีบทเรียนที่ทาง YouTube Academy สร้างขึ้นมาเพื่อให้เราไปเรียนฟรีเรื่องการขายสินค้าของตัวเองเลย
3. ได้รับเงินจาก Brand หรือว่า Agency ผู้ว่าจ้างให้เราโฆษณาขายสินค้าให้กับพวกเขา ซึ่งอาจจะมาอยู่ในรูปแบบของสิ่งตอบแทนแบบไม่ได้เงินหรือได้รับเงินเป็นค่าตอบแทนอย่างเดียวหรือได้รับทั้ง 2 อย่างพร้อมกันด้วยก็ได้
ผมเองก็คาดหวังรายได้จากการทำวีดีโอเหมือนกันครับ เลยรู้ว่ารายได้หลักๆที่ยูทูปเบอร์ที่กำลังอยู่ในช่วงเริ่มต้นศึกษาทุกๆคนอยากจะได้นะก็มีอยู่ 3 อย่างนี้เป็นหัวข้อใหญ่ๆ แต่เมื่อคุณเริ่มต้นจะสร้างอาชีพจากเส้นทางนี้แล้วแล้วปรากฏว่าคุณค้นหาข้อมูลไปเรื่อยๆคุณจะเจอคำว่ายูทูปเปอร์ สายดำ สายเทาและสายขาว ซึ่งผมใช้เวลาอยู่นานมากกว่าจะเข้าใจ 3 คันนี้อย่างแจ่มแจ้งในวีดีโอนี่แหละครับผมเลยจะทำเรื่องสายขาว สายเทา สายดำ คำศัพท์ของคนที่หากินกับวีดีโอนี้คืออะไรนะ
เราคงไม่สามารถปฏิเสธได้ว่า YouTube เป็นโรคเสมือนจริงที่มีประชากรอาศัยอยู่ในนั้นออนไลน์ขนาดใหญ่มหาศาล เพื่อให้สังคมของ YouTube เต็มไปด้วยคุณภาพ YouTube เลยจำเป็นต้องออกกฎที่ใช้ควบคุมเป็นไม้บรรทัดเพื่อให้คนที่สร้างตัวตนอยู่บนนั้นได้ปฏิบัติตามและสังคม YouTube จะได้สงบสุข ใช่ ถ้า YouTube เป็นประเทศในโลกเสมือนจริง YouTube ก็มีกฎหมายของ YouTube แล้วก็มีบทลงโทษตามแบบฉบับของ YouTube เช่นกัน
กฎหมายของ YouTube มีการปรับเปลี่ยนอยู่เรื่อยๆตามกาลเวลาแต่กฎหลักๆที่คุณต้องจำให้แม่นมีทั้งหมด 11 ข้อด้วยกัน
1. ถ้ามีภาพเปลือยหรือเนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องเพศ
2. ห้ามมีภาพที่เป็นเนื้อหาที่เป็นอันตรายหรือว่าให้โทษ
3. ห้ามมีเนื้อหาแสดงความเกลียดชัง
4. ห้ามมีเนื้อหาที่แสดงความรุนแรง
5. ห้ามคุกคามและการแกล้งกันบนอินเตอร์เน็ต
6. ห้ามสแปมข้อมูลค่าสแกนห้ามหลอกลวง
7. ห้ามการคุกคาม
8. ห้ามละเมิดลิขสิทธิ์
9. ห้ามเปิดเผยข้อมูลส่วนคนของคนอื่นโดยที่ไม่ได้รับอนุญาต
10. ห้ามแอบอ้างเป็นบุคคลอื่น
11. ห้ามละเมิดกฎ 10 ข้อแรกอย่างเด็ดขาด
ถ้าคุณปฏิบัติตามกฎหมายของ YouTube ทุกอย่าง คุณคือประชากรทรายขาวคุณจะสามารถสร้างอาชีพและทำเงินจาก YouTube ได้อย่างสบายใจ แต่ถ้าเกิดคุณทำผิดกฎหมาย Youtube ข้อใดข้อหนึ่ง นั่นเท่ากับคุณ เปิดโอกาสให้เขาพิจารณาพิพากษาคุณได้ คุณเปิดโอกาสให้เขาลงโทษด้วยการปิดช่องของคุณได้ เพราะคุณเป็นคนทำผิดกฎหมายของ YouTube เสียเอง คุณคือประชากรที่ทำผิดกฎหมายดังนั้น คุณจึงเป็นประชากรสายดำ เพราะคุณเป็นผู้กระทำความผิดกฎหมายนั่นเอง
ถ้าสรุปง่ายๆสายขาวคือการทำคลิปวีดีโอที่ถูกกฎหมายที่ YouTube บัญญัติเอาไว้ทุกข้อได้อย่างไม่ขาดตกบกพร่อง ส่วนสายดำคือการทำคลิปวีดีโอที่ผิดกฎหมายข้อใดข้อหนึ่งใน 11 ข้อที่ YouTube บัญญัติขึ้นมา และถ้าระบบตรวจจับได้ก็มีโอกาสสูงมากที่ช่องของคุณจะถูกปิดตลอดไป
ดังนั้นคุณคงได้คำตอบแล้วใช่ไหมครับแต่สายที่เป็นปัญหามากที่สุดสายที่อยู่ตรงการระหว่างถูกกับผิดสายที่ต้องใช้วิจารณญาณในการตัดสินว่าถูกหรือผิด นั่นแหละสายเทา
การทำสายเทาคือการทำผิดกฎและถูกกฎ ผสมผสมกันไประบบของ YouTube อาจจะตรวจจับไม่เจอแต่ถ้าเป็นมนุษย์ที่เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์หรือว่าเจ้าของผลงานมาเจอ เขาก็สามารถโต้แย้งฟ้องร้องผลักดันที่ผู้สร้างคลิปเป็นฝ่ายผิดได้เช่นกัน ยกตัวอย่างเช่นคุณทำคลิปวีดีโอและแอบสอดแทรกภาพตลกๆจากละครช่อง 3 เป็นการตบมุกเพียง 3 วินาทีถึงแม้ระบบตรวจจับไม่เจอแต่ถ้ามีคนมาตรวจเจอเขาก็สามารถแจ้งการละเมิดลิขสิทธิ์ได้เช่นกัน ต่อให้คุณเอาเพลงที่มีลิขสิทธิ์มาใช้ไม่กี่วินาที มันก็สามารถถูกรายงานได้เช่นกันว่าละเมิดลิขสิทธิ์ นี่แหละคือความหมายของสายเทาคือสายที่เราเอาผลงานของคนอื่น เอาผลผลิตของคนอื่นมาใช้ในคลิปของเราโดยไม่ได้รับอนุญาต ถึงแม้ว่าเราจะถ่ายเองไปส่วนใหญ่ก็ตาม ถ้าทิ้งไว้เฉยๆก็อาจจะไม่ผิดแต่ถ้ามีเจ้าของชิ้นงานมาร้องเรียนเมื่อไหร่ ก็ต้องมาวิเคราะห์ด้วยวิจารณญาณจากเจ้าหน้าที่ของ YouTube อีกทีนึง
แน่นอนกูก็จะบอกว่าบนโลกใบนี้มันมีกฎหมาย Fair Use ที่เราสามารถเอาผลงานของคนอื่นมาไม่เป็นผลงานของเราเองได้แต่จากที่ผมจะถามเจ้าหน้าที่ของ YouTube โดยตรงเจ้าหน้าที่บอกว่ากฎหมาย Fair Use เป็นกฎหมายที่ใช้ในอเมริกา ประเทศไทยยังไม่มี ดังนั้นถ้าคุณทำคลิปยูทูปในการถ่ายเองทั้งหมดหรือว่าวาดเป็นแอนิเมชั่นเองทั้งหมดนั่น คือสายขาว ผลงานทุกอย่างเป็นลิขสิทธิ์ของคุณ จะเอาสินค้าหรือผลิตภัณฑ์ของคนอื่นเข้ามาขายในคลิปก็ได้ ตราบใดก็ตามที่คุณไม่ได้ทำให้พวกเขาเสียหายมันก็ยังเป็นสิทธิ์ของคุณอยู่ แต่ถ้าเกิดคุณ Copy คลิปของคนอื่นมาโพสใหม่อย่างหนัง ละคร การ์ตูนแบบไม่มีการแก้ไขดัดแปลงใดๆทั้งสิ้นหรือโพสต์คลิปที่ละเมิดกฎหมายข้อใดข้อหนึ่งของ YouTube เราเรียกว่าสายดำซึ่งมันผิดกฎและคุณจะหากินกับมันได้ไม่นาน
และแน่นอนครับถ้าคุณเอาผลงานของคนอื่นมาดัดแปลงแก้ไขไม่ว่าจะสั้นหรือว่าไม่ว่าจะยาวหรือว่าเป็นสายเทาทั้งนั้นถ้าเจ้าของลิขสิทธิ์ไม่แจ้งละเมิดลิขสิทธิ์ใดๆก็ถือว่าดีไป แต่ถ้าเจ้าของลิขสิทธิ์แจ้งจริงๆก็ต้องทำใจเช่นเดียวกันครับ
ตอนนี้คุณก็คงจะรู้แล้วใช่ไหมครับว่าสายเทา สายดำ สายขาว มันแตกต่างกันอย่างไร ถ้าคุณอยากจะเป็น Creator และสร้างรายได้จากคลิปวีดีโอแบบยาวๆอย่างสบายใจ ทางที่ดีที่สุดคือการทำ Content สายขาว เพราะมันเป็นสาเหตุความสำคัญกับเรื่องลิขสิทธิ์และเราถือเป็นเจ้าของสิทธิ์ผลงานชิ้นนั้นเต็มๆเลยครับ
